قيرِ محلول يا قير كات بك يكي از انواع قير صنعتي است كه اكثر در ساخت، تعمير و نگهداري جاده‌ها كاربرد دارد. از انواع قير محلول مي توان به قير كات بك زودگذار، دير گذر و قير محلول mc يا كند گير اشاره نمود. همراه ما باشيد تا در ادامه اين مطلب به تعريف قير كات بك، نحوه توليد و موارد استفاده از آن بيشتر توضيح دهيم.
معرفي قير محلول
نام قير محلول به انگليسي Cut Back Bitumen است. بنابراين، اين نوع قير با نام رايج ديگرش يعني قير كات بك هم شناخته مي‌شود. عموما جاده‌سازان و اعمال كنندگان قير بسياري از قيرها را قبل از استفاده حرارت مي‌دهند و بعد آنها را اعمال مي‌كنند. اما گاهي اوقات، آنها به قيرهايي نياز دارند كه احتياج به حرارت دادن زيادي نداشته باشند. در نتيجه، آنها از قير كات بك كه ويسكوزيته كمي دارد، استفاده مي‌كنند. در اصل، مزيت اصلي اين قير همين است كه بيشتر محصولات آن پيش از اعمال نياز به حرارت دادن ندارند. براي همين، اغلب از اين قير در مناطق سردسير استفاده مي‌شود.
فرآيند توليد قير محلول
براي ساختن قير كات بك، سازندگان آن بايد از نوع قيري استفاده كنند. درجه نفوذ قير معين است. معمولاً قيرهاي مورد استفاده در قير محلول درجه نفوذ 70/100، 160/220 و 250/330 دارند. در صورتي هم كه ميزان چسبندگي قير زياد باشد، سازندگان قيرهاي محلول بايد براي تركيب كردن قير با حلال آن را كمي حرارت دهند. اين حلال‌ها محصولات نفتي مثل نفت خام، نفتا، نفت سفيد يا ديزل هستند. اصولاً نقش حلال‌ها در قير كات بك محلول، رقيق كردن قير است كه به آن اجازه مي‌دهد كه در دماي كم اعمال شوند. بنابراين، ساخت قيرِ محلول در دو مرحله كلي انجام مي شود:
1. آماده كردن مواد ساخت قير محلول
پيش از هر چيزي، متخصصان بايد مواد ساخت قير كات بك را آماده و نسبت آنها را تعيين كنند. حلال‌ها يكي از مواد اصلي تشكيل دهنده قير كات بك هستند و بسته به نوع محصول نسبت تشكيل‌دهنده آنها در قير كات بك مي‌تواند ۱۰ تا ۵۰ درصد باشد. معمولاً سه نوع حلال وجود دارند اين نوع حلال‌ها حلال زودگير، كندگير و ديرگير هستند. حلال زودگير حاوي بنزين است. حلال تندگير داراي نفت سفيد و حلال ديرگير حاوي روغن ديزل است. به طور كلي، سازندگان قير كات بك حلال را با قير تركيب مي‌كنند تا ويسكوزيته قير را كاهش دهند. همچنين، بسته به نوع استفاده از قير كات بك و منطقه‌اي كه در آن اعمال مي‌شود، نوع حلال استفاده شده در قير كات بك هم متفاوت است.
2. تركيب كردن قير و حلال
پس از آماده‌سازي مواد سازنده قير كات بك، توليد كنندگان با پمپ آنها را به دستگاه تركيب انتقال مي‌دهند. براي تركيب قير و حلال برخي از تاسيسات از آسياب كلوييدي استفاده مي‌كنند. دستگاه آسياب كلوييدي مي‌تواند به طور منسجم و سريع قطره‌هاي قير را تجزيه و آنها را در حلال تركيب كند. سپس، بعد از اينكه فرايند تركيب حلال و قير انجام شد، توليد كنندگان قيرِ محلول آن را در محفظه كمپرسور قرار مي‌دهند تا سرد شود. در نهايت، قير كات بك يا قير محلول را انتقال مي‌دهند يا آنها را براي بسته‌بندي ارسال مي‌كنند.
مزاياي استفاده از قير كات بك
بهترين فايده استفاده از قير كات بك، كاربردپذيري آن است. از آنجايي كه قيرِ محلول زود تبخير مي‌شود، اكثر محصولات آن قبل از اعمال روي سطح جاده يا سطوح ديگر نيازي به حرارت دادن ندارند. همچنين، مي‌توان از قير محلول در دماي پايين و سردروي سطح جاده‌ها اعمال كرد، در صورتي كه براي خيلي از قيرها لازم است كه قير حرارت داده شود. علاوه بر اين، وقتي كه قيرهاي محلول روي سطح جاده اعمال مي‌شوند، دير شكسته مي‌شوند و نسبت به شرايط آب و هوايي مختلف مقاوم هستند.
انواع قير محلول
در بخش قبلي توضيح داديم كه نوع حلال‌هاي استفاده شده در ساخت قير كات بك متفاوت و از سه نوع زودگير، كندگير و ديرگير هستند. در نتيجه، استفاده آنها در قير مخلوط يا محلول باعث مي‌شود كه نوع قير كات بك متفاوت باشد. بنابراين، بسته به نرخ تبخير حلال يا خشك شدن قيرِ محلول، قير هاي محلول در سه دسته كلي زودگير، كند گير و دير گير قرار مي‌گيرند كه در ادامه درباره اين مطلب ايران اي تريد توضيح خواهيم داد.
انواع قير محلول: 1. قير محلول زودگير
همانطور كه از نامگذاري قير كات بك زود گير مشخص است، قير كات بك زودگير بعد از اعمال بر روي سطوح زود خشك مي‌شود. دليل اصلي آن هم اين است كه سرعت تبخير حلال‌هايي كه در ساخت آن استفاده مي‌شود، زياد است. در حقيقت، سرعت تبخير حلال‌هاي مورد استفاده در ساخت قير كات بك زود گير ۰.۳ برابر بيشتر از نرخ تبخير استون است. بنابراين، بعد از اعمال، قير كات بك زودگير سريع روي سطح خشك مي‌شود. همچنين، نام ديگر قير كات بك زود گير قير محلول RC است و درجه‌بندي‌هاي متفاوت دارد.
انواع قير محلول: 2. قير mc
قير محلول mc قير محلول كند گير است كه براي ساخت آن از حلال‌هايي استفاده مي‌شود كه تبخيرپذيري يا فراريت در حد متوسط دارند. معمولا نرخ تبخير حلال قيرِ محلول كندگير از بين 0.3 تا 0.8 برابر سرعت تبخير استون متفاوت است. از اين رو، بيشتر سازندگان قير كات بك كند گير از نفت سفيد براي توليد اين قير استفاده مي‌كنند. نكته مهمي كه در مورد اين نوع قير كات بك يا قير محلول وجود دارد اين است كه اين قير با اعمال بر روي تركيب‌هاي آسفالت سنگدانه‌اي خيلي تبخير نمي‌شود. براي همين، بيشتر سازندگان جاده سعي مي‌كنند كه از آن به عنوان چسباننده آسفالت استفاده كنند.
انواع قير محلول: 3. قير محلول ديرگير
زمان تبخير قير كات بك ديرگير از زمان تبخير دو قير كات بك زودگير آهسته‌تر است. در نتيجه، براي ساخت قير كات بك ديرگير از حلال‌هايي استفاده مي‌كنند كه سرعت تبخيرشان ۰.۸ برابر از سرعت تبخير استون كندتر باشد. بنابراين، اكثراٌ حلال‌هايي مثل گازولين يا روغن سوخت را براي ساخت قير محلول كند گير بكار مي‌گيرند.
كاربرد قير محلول يا كات بك
بيشتر اوقات اكثر كاربردهاي قير كات بك براي ساخت، تعمير و نگهداري جاده‌ها هستند. البته در نظر داشته باشيد كه سازندگان جاده‌ها از روش‌هاي مختلفي براي اعمال قير محلول استفاده مي‌كنند كه در ادامه در مورد برخي از آنها توضيح خواهيم داد.
1. آسفالت سرد
جاده سازان بيشتر آسفالت سرد را در دماي محيطي مي‌سازند و براي ساخت آن از تركيبي از مصالح دانه‌بندي و قير مايع استفاده مي‌كنند.
2. اندود نفوذي
اندود نفوذي يا پريمكت لايه‌اي است كه بر روي لايه اصلي جاده اعمال مي‌شود. سازندگان اندود نفوذي مي‌توانند از هر سه نوع قيرِ محلول زودگير، كند گير و ديرگير براي ساخت آن استفاده كنند.
3. روكاري پرايم
در صورتي كه دماي محيطي براي اعمال قير كات بك خيلي كم باشد يا رفت و آمد ماشين‌ها سطح آسفالت را به هم بريزد، معمولاً سازندگان جاده از پرايمر قير محلول براي اسپري كردن روي آسفالت استفاده مي‌كنند.
4. روكش سطحي
در صورتي كه مهندسان جاده‌سازي بخواهند كه دو لايه آسفالت را به هم پيوند دهند، از روش روكش سطحي استفاده مي‌كنند. در اين روش، لايه آسفالت پايه معمولاً تركيبي از قير نفوذي يا قير ويسكوزيته با مصالح دانه‌بندي است. لايه سطحي هم قير روكش جاده است و از قير امولسيون يا قيرِ محلول كند گير استفاده مي كنند.
5. آب بندي اسپري
گاهي اوقات جاده آسيب ديده اما رفت و آمد ماشين‌ها روي آن متوسط يا كم است. در اين موارد، اعمال كردن لايه جديد آسفالت ضروري نيست و در واقع، انتخاب گران قيمتي است. در نتيجه، يك راه ارزان‌تر براي اين كار آب‌بندي و پر كردن ترك‌ها با روش اسپري كردن است. در اين روش، تعميركاران لايه نازكي از قير كات بك را روي سطح جاده اسپري مي‌كنند. سپس، اين لايه قير كات بك سطح جاده را ضد آب مي‌كند.
6. روكش لوله‌ها
بعضي اوقات، قير كات بك استفاده‌هاي ديگري هم در صنايع ديگر مثل لوله‌سازي دارد. يكي از اين كاربردها روكش لوله‌هاي گاز و نفت است. از آنجايي كه لوله‌هاي گاز و نفت بايد در برابر فرسودگي و گرد و غبار مقاوم باشند، سازندگان آنها بر روي اين لوله‌ها قير و نوار فايبرگلاس اعمال مي‌كنند. در اين روش، آنها ابتدا لايه‌اي از قيرِ محلول را روي لوله مي‌ريزند. سپس، آنها لايه‌اي از نوار فايبرگلاس را روي لايه قير قرار مي‌دهند.
عوامل موثر بر قيمت قير محلول
قيمت قير كات بك به چند عامل مختلف بستگي دارد. يكي از مهمترين عوامل تعيين قيمت قيرِ محلول در بورس و قيمت روز قيرِ محلول عرضه و تقاضا براي آن است. براي مثال، كشوري را فرض كنيد كه سردسير است و صنعت جاده‌سازي آن نياز به ميزان زيادي قير كات بك دارد. اما در صورتي كه ميزان عرضه با ميزان تقاضاي قير كات بك نابرابر باشد، ليست قيمت قير محلول و امولسيون هم براي آن كشور هم افزايش پيدا مي‌كند.
1. هزينه اجزاي سازنده و فرآيند توليد
قيمت اجزاي سازنده قير كات بك هم مسلماً تاثير زيادي بر روي قيمت كلي آن دارند. همانطور كه مي‌دانيد، قيمت نفت مدام در حال نوسان است. بنابراين، در دوره‌هاي زماني كه قيمت نفت زياد است، مطمئن باشيد كه قيمت پرايمر قيرِ محلول هم زياد مي‌شود، چون نفت يكي كه از عوامل اصلي ساخت قير است. البته، نبايد هزينه‌هاي فرايند و پردازش ساخت قير كات بك را هم ناديده بگيريد. اين هزينه‌ها براي هر شركتي كه اين قيرها را مي‌سازد، متفاوت است و فروش قير محلول را بالا و زياد مي‌كند.
2.تعرفه‌هاي دولتي
يك عامل مهم ديگر هم قوانين و سياست‌هاي داخلي دولت‌ها در مورد محصولات نفتي و قير است. مسلماً همه دولت‌ها ماليات‌ها و تعرفه‌هاي گمركي خود را بر روي قير اعمال مي‌كنند كه اين مسئله قيمت خريد قير كات بك را كم يا زياد مي‌كند.
منبع
برچسب:
قير محلول،
ادامه مطلب
امتیاز دهید:
رتبه از پنج:
0
بازدید:
